Komitety mają obowiązek publikacji rejestrów wpłat
Finansowanie kampanii wyborczych od lat jest jawne. Jednak do tej pory na etapie trwania kampanii wyborczej trudno było się zapoznać z jakimikolwiek jej szczegółami finansowymi. Ustawa Kodeks Wyborczy, która zastąpiła Ordynację Wyborczą, nakazuje dużej części komitetów regularne aktualizowanie, na swoich stronach internetowych, rejestrów wpłat oraz zaciągniętych kredytów.
Nie są to oczywiście wszystkie informacje, które będzie można znaleźć w sprawozdaniach finansowych komitetów po tym jak zostaną one złożone u komisarza wyborczego. Także w wymienionych rejestrach zamieszczane są wyłączenie wpłaty od osób fizycznych, które wspomogą komitet łączną kwotą powyżej kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (1 680 zł). Obowiązek prowadzenia rejestrów nie dotyczy jednak komitetów, które wystawiają kandydatów tylko do rady gminy lub rady powiatu.
Sprawy związane z prowadzeniem w/w rejestrów precyzują następujące przepisy ustawy Kodeks Wyborczy (Dz.U.2011.21.112 z późn. zm.):
Art. 140.
§ 1. Komitet jest obowiązany prowadzić rejestry:
1) zaciągniętych kredytów, zawierający nazwę banku udzielającego kredytu i wszystkie istotne warunki jego uzyskania, w szczególności: datę udzielenia kredytu, jego wysokość, oprocentowanie i inne koszty uzyskania, zobowiązania poręczycieli oraz ustalony termin spłaty;
2) wpłat o wartości przekraczającej łącznie od jednej osoby fizycznej kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego w dniu poprzedzającym dzień ogłoszenia postanowienia o zarządzeniu wyborów, ze wskazaniem imienia, nazwiska oraz miejscowości zamieszkania takiej osoby.
§ 2. Rejestry, o których mowa w § 1, komitet jest obowiązany umieszczać na swojej stronie internetowej i uaktualniać w taki sposób, aby informacje o kredytach i wpłatach ujawniane były w terminie 7 dni od dnia udzielenia kredytu lub dokonania wpłaty.
§ 3. Rejestry, o których mowa w § 1, powinny być umieszczone na stronie internetowej komitetu co najmniej do dnia:
1) podania sprawozdania finansowego przez Państwową Komisję Wyborczą do publicznej wiadomości albo
2) przedłożenia sprawozdania finansowego komisarzowi wyborczemu.
§ 4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, określi, w drodze rozporządzenia wzory rejestrów, o których mowa w § 1, sposób ich prowadzenia, a także sposób ich przekazania organom wyborczym, w szczególności:
1) zakres danych zawartych w rejestrach,
2) metody aktualizacji rejestrów,
3) sposób prezentacji informacji zawartych w rejestrach na stronie internetowej komitetu
- mając na względzie przejrzystość i czytelność danych zawartych w rejestrach.
§ 5. Obowiązek o którym mowa w § 1, nie dotyczy komitetów wyborczych, które zgłaszają kandydata lub kandydatów wyłącznie do rady gminy lub rady powiatu.
Art. 505a.
Pełnomocnik finansowy komitetu wyborczego, który w związku z wyborami nie dopełnia obowiązku prowadzenia, umieszczania na stronie internetowej lub uaktualniania rejestru zaciągniętych kredytów lub rejestru wpłat osób fizycznych – podlega karze grzywny.
To jak mają wyglądać rejestry wpłat oraz zaciągniętych kredytów precyzują przepisy wykonawcze zawarte w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 12 września 2011 r. w sprawie rejestru zaciągniętych kredytów oraz rejestru wpłat, prowadzonych przez komitety wyborcze (Dz. U. Nr 193, poz. 1144). Do tych, które mają być publikowane na stronach internetowych obowiązują następujące przepisy zawarte w paragrafie 5:
§ 5. 1. Rejestr kredytów i rejestr wpłat umieszcza się na stronie internetowej komitetu wyborczego w taki sposób, by dostęp był realizowany za pomocą bezpośredniego odnośnika z głównej strony internetowej komitetu wyborczego, umieszczonego w menu głównym lub w prawym górnym rogu głównej strony internetowej komitetu wyborczego. Odnośniki są oznaczane odpowiednio „Rejestr kredytów” lub „Rejestr wpłat”.
2. Rejestr kredytów i rejestr wpłat są prezentowane w formie odrębnych plików w formacie PDF (Portable Document Format) generowanych w sposób umożliwiający niezwłoczny odczyt, przeszukiwanie oraz wydruk całości lub części danych zapisanych w rejestrach.
3. Pliki, o których mowa w ust. 2, są oznaczane na stronie internetowej komitetu wyborczego odpowiednio „Rejestr kredytów” lub „Rejestr wpłat”.
4. Rejestr kredytów i rejestr wpłat są prezentowane na stronie internetowej komitetu wyborczego w sposób ciągły.
5. W przypadku braku wpisów w rejestrze kredytów albo rejestrze wpłat na stronie internetowej komitetu wyborczego po wybraniu odnośnika, o którym mowa w ust. 1, ukazuje się odpowiednio informacja „Brak wpisów w rejestrze kredytów” lub „Brak wpisów w rejestrze wpłat”.
Podsumowując, poza wzorem tabeli podana jest także informacja o obowiązku umieszczenia linków do rejestrów na stronie głównej w menu (albo w prawym górnym rogu ekranu). Powinien on być oznaczony jako “Rejestr wpłat” lub “Rejestr kredytów”. Same rejestry mają być ponadto w formacie PDF.
Należy nadmienić, że mimo ciążącego obowiązku, dość mała liczba komitetów zobowiązanych komitetów dopełnia tego obowiązku. Brak danych do w/w rejestrów wcale nie zwalnia z obowiązku ich publikacji. W przypadku braku kredytów lub wpłat powyżej 1 680 zł przepisy zawarte w rozporządzeniu nakazują umieścić informację “Brak wpisów w rejestrze kredytów” lub “Brak wpisów w rejestrze wpłat”.